Gökbilimciler Hızlı Radyo Patlamaları (Fast radio burst) ya da kısaca FRB’lerin kökenini araştırıyorlar. Bu FRB’ler uzaydan gelen gizemli radyo dalgası darbeleridir ve bunlara tam olarak neyin sebep olduğu henüz belirlenememiştir.
Yeni gözlemler, hızlı radyo patlamalarının aslında astronomideki bir başka sıcak konuyla bağlantılı olabileceğini gösteriyor. Nötron yıldızı birleşmeleri, iki büyük kütleli yıldızdan arta kalan çekirdeklerin çarpışması, uzay zamanında yerçekimi dalgaları olarak bilinen dalgalanmalar üretir.
Bu bağlantının kanıtı ilginç bir tesadüften geliyor. GW190425 olarak bilinen bir kütleçekim dalgası olayı, ünlü Lazer İnterferometre Kütleçekim Dalgası Gözlemevi (LIGO) tarafından Nisan 2019’da, Kanada’daki bir radyo teleskobunun aynı gökyüzü parçasında güçlü bir FRB tespit etmesinden sadece iki buçuk saat önce tespit edildi. Araştırmacılar, bunun gerçekten bir tesadüf olma ihtimalinin %1’den az olduğunu ve olayların birbiriyle gerçekten bağlantılı olmadığını hesaplıyorlar.
Batı Avustralya Üniversitesi’nden astrofizikçi ve çalışmanın başyazarı Alexandra Moroianu yaptığı açıklamada, “Bu son derece heyecan verici ve bu hızlı radyo patlamalarını çevreleyen gizemin bir kısmının çözülmesine kesinlikle yardımcı olacaktır” dedi.
FRB’ler, radyo teleskoplarıyla gözlemlenen çok kısa radyo dalgası darbeleridir. Bazıları tekrar tekrar meydana gelirken bazıları da tek seferlik patlamalardır. Tekrarlayan FRB’lerin (sinyalleri tekrar tekrar geri gelenler) magnetarlardan, aşırı manyetik alanlara sahip nötron yıldızlarından geldiği düşünülmektedir, ancak tek seferlik olanlar gizemini korumaktadır.
Bilim insanları nötron yıldızı birleşmelerinin ve tekrarlanmayan FRB’lerin ortak noktalarını bilmiyorlar. Yeni çalışmanın yazarları bu iki olgunun aynı sürecin iki adımı olabileceğini öne sürüyorlar.
Araştırmacılara göre, iki nötron yıldızı çarpıştığında, hızla dönen, daha da büyük bir nötron yıldızı oluşturabilir ve bu durum sadece kısa bir süre devam edebilir. Bu nötron yıldızı kararsızdır ve yakında bir kara deliğe doğru çökecektir ve bunu yaptığında FRB’yi yaratabilir. Nötron yıldızı birleşmesinin açık bir işareti olan kütleçekim dalgalarının bir FRB ile eş zamanlı olarak gözlemlenmesi, olan şeyin bu olduğunun kesin bir kanıtı değildir, ancak bu bağlantıya işaret etmektedir.
