2011 yılının yaz aylarında iki gurup gökbilimci evrendeki en büyük ve en uzakta bulunan su kütlesini keşfetti. Tespit edilen suyun miktarı dünyamızda bulunan tüm okyanuslardaki suların toplamının 140 trilyon katına (140.000.000.000.000 = 140 x 1012) eşdeğer olup dev bir karadeliği çevreliyor. Bu bir kuasar ve yaklaşık 12 milyar ışık yılı uzaklıkta.
NRAO (National Radio Astronomy Observatory) gökbilimcilerinden Chris Carilli, “bu şey, evrende ilk ortaya çıkan yıldızlardan daha eski olup karanlık devirlerin sınırlarında” dedi. NASA Jet Propulsion Laboratory bilim adamlarindan Matt Bradford ise “Bu kuasarı kendine özgün bir ortam çevreliyor ve çok büyük miktarda su üretiyor” diyerek “bu da suyun evrende en eski zamanlarda bile yaygın olarak bulunabildiği gösteriyor” şeklinde görüşünü belirtti.
APM 08279+5255 isimli kuasar ilk olarak 1998 yılında keşfedilmişti. Optik ve kızılötesi teleskoplarla yapılan gözlemlerde bu kuasarın, ortasında bir karadelik bulunduğu ve galaksinin yıldız yağmuru ile yeni yıldızlar oluşturduğu tespit edildi. Uzaklık olarak 12 milyar ışıkyılından daha uzakta ve Büyük Patlama’dan (Big Bang) 1 milyar yıl sonra ortaya çıkmış, yani 12 milyar yıldan daha eski bir kuasar.
Bradford yönetimindeki ekip bu keşfi yaptı ve dev bir karadelik ile beslenen kuasarın durmadan etrafındaki gaz ve toz halkalarını yuttuğunu tespit etti. Yuttukça da çok büyük miktarda enerji ortaya çıktığını gözlemlediler. Her iki gurup bilimadamı özellikle bu APM 08279+5255 isimli kuasarı incelediken sonra kuasarın barındırdığı karadeliğin güneşten 20 milyar kat daha büyük olduğunu ve güneşin bin trilyon misli enerji ürettiğini hesapladılar. (bin trilyon= 1015 veya Quadrilyon).
Bradford’un ekibi gözlemlerini Hawaii’nin en yüksek tepesinde bulunan 10 meter çapındaki “Z-Spec” adı verilen teleskopla yaptılar ayrıca Kaliforniyadaki radyo teleskoplarından da faydalandılar. Öteki gurup bilimadamları ise Fransız Alplerindeki gözlemevini kullanarak keşfedilen su ve kütlesi ilgili araştrımaları yaptılar.
Kaynak: Daily Galaxy
Çeviri: Uzay.org Uzay Bilimleri Haber Sitesi
Uzay Bilimi Ref# : 201206171
Resim1: Daily Galaxy
Resim1: Credit: M.J. Irwin (RGO), R.A. Ibata (ESO), G.F. Lewis (U. Washington, U. Victoria), and E.J. Totten (Keele U.), Isaac Newton 2.5-m Telescope
Çeviri: Uzay.org Uzay Bilimleri Haber Sitesi
Uzay Bilimi Ref# : 201206171
Resim1: Daily Galaxy
Resim1: Credit: M.J. Irwin (RGO), R.A. Ibata (ESO), G.F. Lewis (U. Washington, U. Victoria), and E.J. Totten (Keele U.), Isaac Newton 2.5-m Telescope