Harika halka sistemi ile ünlü olan Satürn, güneş sisteminin en geniş 2. Gezegenidir. Jüpiter gibi, Satürn de gaz devidir. Metan, helyum ve hidrojen gazından oluşmuştur.
Satürn, çıplak gözle görülebilen en uzak gezegendir.
Güneş sistemindeki beşinci parlak gezegendir, küçük bir teleskopla incelenebilir.
Uzak doğulu gözlemciler ve Babiller Satürn’ü eskiden beri biliyorlardı.
Adını roman tanrısı Satürnüs’ten almıştır. Yunan mitolojisinde ise Cronus olarak biliniyordu.
Satürn en düz gezegendir.
Kutup çapı, ekvator çapının %90’ı kadardır. Bunun sebebi ise düşül yoğunluğu ve hızlı dönüşüdür. Satürn, her 10 saat 34 dakikada bir kendi ekseni etrafında dönerek, güneş sistemindeki başka bir gezegene ikinci günü devreder.
Satürn her 29,4 yılda güneşin etrafında bir kez dönme işlemini tamamlar.
Arka planda yıldızların yavaş hareket etmesi, ona eski Asurlulardan “Lubadsagush” takma adını kazandırdı. Adı “eskinin en eskisi” anlamına gelir.
Satürn’ün üst atmosferi bulut grupları ile kaplanmıştır.
Üst katmanlar çoğunlukla amonyak buzudur. Altlarında bulutlar büyük ölçüde su buzudur. Alt katmanlarda hidrojen ve kükürt buz karışımlarının katmanları bulunmaktadır.
Satürn, Jüpiterinkine benzer oval şekilli fırtınalara sahiptir.
Kuzey kutbunun etrafındaki bölge, altıgen şekilli bir bulut desenine sahiptir. Bilim adamları, bunun üst bulutlarda bir dalga modeli olabileceğini düşünüyor. Ayrıca gezegenin kuzey kutbu üzerinde, kasırga benzeri fırtınayı andıran bir girdap vardır.
Satürn çoğunlukla hidrojenden oluşmuştur.
Gezegende yoğunlaşan katmanlar vardır. Sonunda derinlerde hidrojen metalik hale gelir. Çekirdekte sıcak bir iç mekan yatmaktadır.
Satürn güneş sistemindeki en geniş halkaya sahiptir.
Satürn halkaları çoğunlukla buz parçaları ve az miktarda karbonlu tozdan oluşur. Halkalar gezegenden 120.700 km’den fazla uzamaktadır. Halkalar 20 metre kalınlığındadır.
Esas uydularının yanı sıra 150 tane de küçük uyducuğu vardır.
En geniş uyduları Titan ve Rhea’dır. Hepsi donmuş durumdadır. Enceladus’un (Satürn’ün en aktif uydusu) donmuş yüzeyinin altında bir okyanus olduğu görülmektedir.
Titan karmaşık ve yoğun nitrojen açısından zengin atmosfere sahip bir uydudur.
Büyük çoğunluğu donmuş sulardan ve kayalardan oluşmaktadır. Donmuş yüzeyinde sıvı metan gölleri ve donmuş nitrojenle kaplı arazilere sahiptir. Gezegen bilimciler, Titan’ı yaşam için olası bir liman olarak görürler ancak; Dünya gibi bir yaşam söz konusu değil.
4 tane uzay gemisi Satürn’ü ziyaret etmiştir.
Pioneer 11, Voyager 1 ve 2, Cassini-Huygens gezegende incelemeler yapmışlardır. Cassini, Temmuz 2004’ten Eylül 2017’ye kadar Satürn’ün yörüngesinde dolanarak; gezegen, uyduları ve halkaları hakkında çok sayıda veri elde etmiştir.
Satürn diğer gezegenlerden daha çok uyduya sahiptir.
2019’da 20 yeni uydu keşfedildi. Jüpitere kıyasla 82.3 kat daha fazla uyduya sahip oldu.
Satürn Diyagramları
Karşılaştırma | Dünya | Satürn |
---|---|---|
Çap: | 12.756 km | 120.536 km |
Kitle: | 5,97 × 10 ^ 24 kg | 568 × 10 ^ 24 kg |
Aylar: | 1 | 82 |
Güneşe Uzaklık: | 149.598.262 km | 1.426.666.422 km |
Yılın Uzunluğu: | 365,24 gün | 10.756 Dünya günü |
Sıcaklık: | 15 ° C | -140 ° C |
Satürn’ün Halkaları
Güneş sistemindeki bütün gaz devleri halkalara sahiptir ama hiçbiri Satürnünki kadar geniş ve ayırt edici değildir. Halkalar, Galileo Galilei (1610) tarafından teleskopla keşfedilmiştir. Halkaların ilk yakından görünümü, 1 Eylül 1971 yılında Satürn’ün yanından geçen Pioneer 11 tarafından gözlemlenmiştir.
Satürn’ün halkaları, boyutları küçük toz tanelerinden dağlar kadar büyük nesnelere kadar değişen milyarlarca parçacıktan oluşmaktadır. Bunlar gezegene ulaşmadan önce parçalanan asteroit kuyruklu yıldızlarından ve hatta uydulardan geldiğine inanılan buz ve kaya parçalarından oluşuyor.
Satürn’ün halkaları keşif sıralarına göre alfabetik olarak 7 gruba (Satürn’den dışarıya doğru D, C, B, A, F, G ve E) ayrılmıştır. F halkası Satürn’ün iki uydusu olan Prometheus ve Pandora tarafından yerinde tutulur. Bunlara çoban uydusu denir. Diğer uydular halkalarda bölünmeler oluşturmaktan ve onları yönlendirmekten sorumludur.
Satürn’ün Atmosferi
Satürn’ün atmosferi amonyak, metan, asetilen, etan, kropan ve fosfinden oluşur. Bu maddelerle birlikte esas olarak hidrojen (%96) ve helyum’dan (%3) oluşur. Üst atmosferdeki rüzgarlar saniyede 500 metre hıza ulaşmaktadır. Bunlar gezegenin içinden yükselen, ısı ile birleştiğinde sarı ve altın şeritlere neden olur.
Yakın zamanda Satürn ile kavuşum yaşayan Jüpiter gezegeni hakkındaki gerçeklere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Kaynak: Spacefacts.com
Cok bilgilendirici bir yazı. Keyifle okudum. Teşekkür ederim. Devamini merakla bekleyeceğim..
Rica ederim, keyifli okumalar…