ABD’nin Hawaii Adası’na bağlı Maui Adası’ndaki bir yanardağın zirvesine yerleştirilen Inouye teleskobu, 30 kilometre çözünürlüğe sahip. Çekilen fotoğraflarda Güneş’in yüzeyinde, her biri Fransa’nın yüzölçümü büyüklüğünde, 6.000 derece sıcaklığa sahip altın renkli tanecikler görünüyor.
Sıcaklığın yüksek olduğu bölgeler parlar görünürken, daha düşük sıcaklıktaki alt bölgeler komşu taneciklerle gölgeli bir sınır oluşturuyor.
Bilim insanları bu ayrıntılı görüntülerin, Güneş’in davranışlarının daha iyi anlaşılmasına ve faaliyet döngüsünün daha doğru tahmin edilmesine yardımcı olacağını söylüyor.
ABD Ulusal Güneş Rasathanesi’ne ait teleskop Haleakala yanardağının zirvesinde 3.000 kilometre yükseklikte konumlandırıldı.
Yapımına 2003’te başlanan ve 344 milyon dolara mal olan teleskop, dört metrelik çapıyla dünyanın en büyük aynasına sahip.
Görüntülerde “Güneş plazmaları” adı verilen nükleer kabarcıkların kaynama halinde hücreleri andıran bir örüntü içinde hareket ettiği görülüyor. NSF’nin görüntülere ilişkin açıklamasında, yüksek ısıyla hareket eden plazma hücrelerinin, Güneş’in merkezindeki enerjiyi dışarı aktarmasını sağladığı, ısıyla şişen hücrelerin daha sonra sönerek ısıyı kenarlarındaki siyah hatlara ilettiği belirtildi.
2012’deki vefatından önce 49 yıl ABD Senatosunda Hawaii’yi temsil eden Daniel K. Inouye’nin adını taşıyan Güneş teleskobu, Güneş yüzeyini, görünür ve kızıl-ötesine yakın ışık dalga boylarında gözlemlemek üzere tasarlandı.
Teleskoptan elde edilen verilerle “uzay meteorolojisi” adı verilen, Güneş’teki plazma patlamalarının ve Güneş rüzgarlarının Güneş Sistemi’ndeki atmosfer olaylarına etkilerine dair daha kesin tahminler ve değerlendirmeler yapılması amaçlanıyor.
Teleskop, her gün bir yüzme havuzu dolusu buzla soğutuluyor
Güneş’i doğrudan gördüğü için aşırı sıcaklığa maruz kalan teleskop, sıcaklık değişiminin hava türbülansına yol açıp görüntü kalitesini etkilememesi için her gün bir yüzme havuzunu dolduracak kadar buzla soğutuluyor. Bunun içinde her gece sekiz tank, buzla dolduruluyor. Toplam uzunluğu 12 kilometre olan borulardan geçen soğutucu sıvı bu tanklarından geçiriliyor. Aynanın arkasında da 100 fıskiye var.
