Dünyanın en büyük astrofotoğrafçılık yarışması 15.yılını tamamlıyor. Yarışmayı düzenleyen Greenwich Kraliyet Gözlemevi, resmi olarak yarışmaya katılan on dokuz fotoğrafı yayınladı ve bunlardan biri 14 Eylül’de yapılacak ödül töreninde genel kazanan olarak ilan edilecek.
Yarışmada genel birincinin yanı sıra dokuz farklı kategoriden en iyi fotoğrafçılara ve iki “özel ödül” veriliyor. Kategoriler arasında Gök Manzaraları, Auroralar, İnsanlar ve Uzay, Güneşimiz, Ayımız, Galaksiler, Yıldızlar ve Nebulalar, Gezegenler, Kuyruklu Yıldızlar ve Asteroitler ve ayrıca Yılın Genç Astronomi Fotoğrafçısı ödülü yer alıyor. Özel ödüller arasında Sir Patrick Moore En İyi Yeni Fotoğrafçı Ödülü ve Annie Maunder Görüntü İnovasyonu Ödülü yer almaktadır.
Greenwich Kraliyet Gözlemevi her yıl sanat ve astronomi uzmanlarından oluşan bir jüriyi yarışma için bir araya getiriyor. Bu yıl 64 farklı ülkeden 4,000’in üzerinde başvuru alındı. Aşağıdaki on dokuz fotoğraf final yarışmacılarının resmi kısa listesidir.
Sperrgebiet yazan Vikas Chander
Vikas Chanser bu fotoğrafı Namibya çölündeki eski bir elmas madeninde çekti. “Sperrgebiet” Almanca’da “yasak bölge” anlamına geliyor. Chander yazısında 1900’lerin başında Namibya’daki Alman elmas madeni yerleşimlerini anlatıyor. Chander, “Almanlar sonunda burayı terk ettiklerinde geriye, ileri derecede bakımsızlık ve çürüme içinde olmalarına rağmen hala doğal halleriyle korunan hayalet kasabalar kaldı” diyor. Fotoğrafında o dönemden kalma çürümüş bir işleme tesisi yer alıyor.
Rich Addis’ten Ball of Rock
Bu ay değil… iki ay! Rich Addis’in “Ball of Rock” adlı fotoğrafında Ay’ın birbirine karışmış iki görüntüsü yer alıyor. Ay fotoğraflarından biri Ay’ın kısmi evrelerinden birinde çekilmiş ve yalnızca yüzde 78 oranında aydınlanmış. Bu görüntü dolunay görüntüsüyle harmanlanarak aya daha küresel, 3 boyutlu bir görünüm veren dinamik bir gölge efekti yaratılıyor. Addis, “Buna benzer pek çok görüntü var, ancak yakından incelendiğinde, genellikle yinelenen özelliklere sahip oldukları ve iyi eşleşmedikleri görülüyor” diyor ve ekliyor: “Görüntü 22 panelli bir mozaik. Her panel 400 kare üst üste konmuş ve manuel olarak birleştirilmiştir.”
Mehmet Ergün’den Büyük Güneş Patlaması
Mehmet Ergün, H-alfa güneş teleskobu kullanarak güneşin bu çarpıcı görüntüsünü yakaladı. Görüntüde, büyük bir güneş patlaması yıldızın sol tarafında bir yara izi gibi uzanıyor. Güneş patlamaları yaygındır ve güneşin yüzeyinden fırlayan manyetik enerji patlamaları olarak ortaya çıkar. Ergün’e göre burada resmedilen büyük güneş patlaması 430.000 milden (700.000 kilometre) daha büyük. Yani Dünya’dan elli kat daha büyük.
RCW58: Mark Hanson ve Mike Selby’den Wolf Rayet Bubble
Astrofotoğrafçılar Mark Hanson ve Mike Selby tarafından çekilen bu son derece keskin yıldız patlaması Wolf Rayet (WR) Kabarcığı olarak biliniyor. Bu nadir fenomenler, hidrojen bakımından düşük olan ve yüzeylerinde çoğu yıldızdan daha fazla ağır element içeren WR yıldızlarının etrafında oluşur. Burada fotoğraflanan yıldız, WR 40, kendi püskürmesiyle oluşan çevresindeki bulutsunun merkezinde görülüyor. Astrofotoğrafçılar “Bu sanki cızırtısını duyabileceğiniz bir şey gibi görünüyor” dedi.
C/2021 A1 (Leonard) Alex Savenok tarafından İsrail’in Gökyüzünde
Alex Savenok’un fotoğrafı İsrail’in Negev çölü semalarında bir kuyruklu yıldızı yakalıyor. C/2021 A1 (Leonard) adlı kuyruklu yıldız 2021 ve 2022 yıllarında Dünya’ya çok yaklaşmış ve gece gökyüzünü süslerken yıldız gözlemcilerini büyülemişti. Savenok’un Leonard Kuyruklu Yıldızı’nı çektiği fotoğrafta, kuyruklu yıldız güneş batarken Negev’in kayalık dağlık arazisinin üzerinde asılı duruyor. Savenok, “Arka plandaki yıldızların soluk parıltısı, huşu ve merak duygusunu artırarak gerçekten nefes kesici, huzurlu, uhrevi bir sahne yaratıyor” dedi.
NGC 3521: Gökyüzündeki Markiz by Mark Hanson and Mike Selby
Hanson ve Selby’den bir başka çarpıcı fotoğraf olan NGC 3521 sarmal gökadası 35 milyon ışıkyılı uzaklıktan parlarken görülüyor. Galaksi ailesi içinde, tipik olarak sarmal galaksilerde gözlemlenen daha az belirgin kollara sahip olmasıyla benzersizdir. NGC 3521 Aslan takımyıldızında yer almaktadır. Fotoğrafçıların kendi sözleriyle, “tozla çevrili galaksi çok sayıda yıldız oluşum alanına ve parlak bir merkeze sahiptir. Toz kabarcıklarının uzun zaman önce uydu galaksilerle karşılaşma ve birleşmelerden kaynaklanmış olması muhtemeldir. Ayrıca bu galaksiden yayılan ve nadiren görülen Hidrojen Alfa jetleri de var.”
Filip Hrebenda tarafından Yeşil Yılanlar
FIlip Hrebenda, “Aurora’yı kaç kez gördüğümün bir önemi yok, sanki ilk kez görüyormuşum gibi beni büyülüyor” diyor. Yeşil gölgeli aurora borealis’in merhaba fotoğrafı uygun bir şekilde adlandırılmış. Gölge, gökyüzünü ön plandaki akarsularda yansıyan kıvrımlı ışık yılanlarıyla boyuyor. Hrebenda bu fotoğrafı Norveç’in Loften Adaları’ndaki Vikten plajında çekmiş. Görüntü, altı ön plan çekimi ve aurora fotoğrafını içeren bir kompozittir.
Pandora’nın Kutusu yazan Derek Horlock
Derek Horlock’un fotoğrafının ön planında yer alan duvar resmi, Balili sanatçı ‘Wild Drawing’ tarafından yapılmış ve antik Yunan efsanesindeki Pandora’nın bir resmini içeriyor. Horlock’un Pandora’yı Samanyolu’na bakıyormuş gibi yan yana koyması, yakında fırlatılacak olan ve Pandora adı verilen uyduya bir gönderme niteliği taşıyor. Fırlatıldığında Pandora’nın görevi diğer güneş sistemlerinde yaşam belirtileri aramak olacak. “Pandora’nın Kutusu’nun kıssadan hissesi, merakın tehlikeli olabileceğini ve bazı şeyleri kendi haline bırakmanın en iyisi olduğunu gösteriyor. Ancak,” diyor Horlock, “[NASA] efsane tarafından caydırılmayacaktır.”
Peter Larkin tarafından Denizanası Nebulası
Peter Larkin’in çektiği Denizanası Bulutsusu’nun bu fotoğrafı, bulutsuyu çeşitli spektral perspektifler kullanarak yakalamak için farklı filtrelerle çekilen görüntülerin bir yığını kullanılarak oluşturuldu. Bu teknik, aksi takdirde insan gözüyle görülemeyecek ayrıntıları öne çıkarıyor. Larkin, Greenwich Kraliyet Gözlemevi’ne şunları söyledi: “Gökyüzünün açık olduğu bir dönem geçirdim ve İsviçre’nin Cenevre kenti yakınlarındaki bahçemden H-alfa, ardından OIII (Oksijen III dar bant filtresi) ve son olarak da SII (sülfür II emisyon filtresi) ile başladım. Yeterli veri elde ettikten sonra her bir alt bandı tek tek inceledim ve görsel olarak mükemmel olmayanları çıkardım.”
João Yordanov Serralheiro tarafından Radio Polaris
Devre dışı bırakılmış bir radyo teleskop anteni, Cambridge’deki Millard Radyo Astronomi Gözlemevi’ndeki bir yıldız girdabının önündeki bir tarlada duruyor. 30 saniyelik aralıklarla uzaktan kumandalı bir deklanşör kullanılarak fotoğraflandı ve João Yordanov Serralheiro tarafından istiflendi. Bu, Serralheiro’nun bir yıldız izi görüntüsü oluşturmaya yönelik ilk başarılı girişimiydi.
Burak Esenbey tarafından Dune
Burak Esenbey bu fotoğrafı Mısır’ın Beyaz Çölü’nde çekti. Kumulun kenarı görüntünün merkezine kadar uzanıyor ve fotoğrafın en parlak noktasının hemen altında sona eriyor: Venüs. Samanyolu’nun kemeri yukarıda asılı duruyor. “Kum tepeleri çölde çekim yapmayı sevmemin nedeni. Önde gelen çizgiler ve yapılar, mükemmel bir gökyüzü kalitesinin yanı sıra ihtiyacınız olan şeylerdir” diyor Esenbey.
Carl Evans tarafından yazılan A Rocky Rise
Carl Evans bu dolunay fotoğrafını Broadhaven, Pembrokeshire’dan çekti. Ortadaki çıkıntı Church Rock olarak biliniyor. Görüntü, bulutların arasından dolunayı ve Church Rock’ın etrafında uçuşan kuşları göstermek için üst üste konulmuş iki fotoğraftan oluşuyor. “Broadhaven sahilinde birkaç saat boyunca durup Ay’ın doğmasını bekledim. Bulutlar başlangıçta Ay’ı gizledi ve ben uzaklaşırken bulutların arasından görünerek üzerine hoş bir efekt kattı,” diyor Evans fotoğraf çekimiyle ilgili olarak.
AR2994’ten X1 Güneş Patlaması Miguel Claro tarafından ‘Hareket’ halinde
İyi bir fotoğrafçılık uygulaması işe yarıyor ve Miguel Claro, SpaceWeatherLive’dan aldığı bir bildirimle yakalayabildiği güneş patlamasına karşı kendisini uyardığını belirtiyor. X sınıfı güneş patlamaları en büyük olanlarıdır ve adından da anlaşılacağı üzere AR2994’ten gelen X1 Güneş Patlaması tam bir patlamaydı. Claro bu görüntüyü Portekiz’in Évora bölgesindeki Dark Sky Alqueva bölgesinden yeni kamerasını test ederken çekti. Claro, “İlk planlarımı hemen değiştirmek zorunda kaldım ve teleskobu olabildiğince hızlı bir şekilde parlamanın AR2994 güneş lekesinden ayrıldığı, zaten güneşin kenarının arkasına gizlenmiş olan uzva yönelttim” dedi. Hızlı kadrajı işe yarayan Claro, olayın 27 dakikalık hızlandırılmış görüntüsünü çekmeyi başardı.
Birinci Dünya Savaşı Siper Anıtı Üzerinde Göksel Ekvator
Louis Leroux-Gere bu fotoğrafı çekmek için Fransa’daki Kanada Ulusal Vimy Anıtı’nın girintili siperlerinde geceledi. Anıt, Kanada’dan Birinci Dünya Savaşı’na katılan askerleri anıyor. Leroux-Gere şöyle diyor: “Kameram gökyüzünün dönüşünü yakalarken o siperlerde uyudum ve yıldızlar karşısında kesinlikle hayrete düştüm.”
Eduardo Schaberger Poupeau tarafından Büyülü Bir Günbatımında Hilal Ay
Eduardo Schaberger Poupeau, fotoğrafını çektiği günkü gün batımını anlatıyor. “Gökyüzü bize etkileyici bir manzara sundu: bulutlar çok yoğun bir kırmızı renkle alevlere dönüşüyor gibiydi. Bu büyülü an, yüzeyinin %16’sı aydınlanmış olan hilal şeklindeki Ay’ın varlığıyla daha da güzelleşti.” Görüntü ayrı pozlamalardan oluşturuldu ve fotoğrafın dinamik aralığını artırmak için photoshop’ta istiflendi.
Jason Guenzel tarafından Yıldızsız Sütunlar
Hubble Uzay Teleskobu’nun çektiği ünlü ‘Yaratılış Sütunları’na ev sahipliği yapan Kartal Bulutsusu yaklaşık 7.000 ışıkyılı uzaklıkta ve 70 ışıkyılı genişliğinde. Dev yıldız fidanlığının bu görüntüsü, nebula içindeki iyonize gaz katmanlarını vurgulamak için dar bant filtreler kullanan Jason Gunnel tarafından çekilmiştir. Bu yıldız fidanlığı görüntüsünde yıldızların kendileri belirgin bir şekilde yok. Guenzel, “gözün bulutsu katmanları arasında engelsiz bir şekilde dolaşmasına izin vermek” için fotoğraf sonrası işlemler sırasında yıldızları çıkardı. Bitmiş parçayı “Kozmos’un soyut sanatı” olarak adlandırıyor.
Kush Chandaria tarafından Samanyolu
Kush Chandaria tarafından Botsvana’daki Okavango Deltası’ndan çekilen, galaksimiz Samanyolu’nun parlak ve canlı görüntüsü. Chandaria başvurusunda Samanyolu’nu ilk kez kendi gözleriyle görebildiğinden ve artan ışık kirliliğinin yarattığı trajediden bahsediyor. Dünya genelinde Karanlık Gökyüzü bölgeleri olarak adlandırılan ve ışık kirliliğinden etkilenmeyen pek çok yer var. Ne yazık ki büyüyen şehirlerin ışıkları bu bölgeleri giderek azaltıyor. Chandaria, “Tek umudum bu görüntüyü yakalayarak o gece gökyüzüne baktığımda hissettiğim şaşkınlık duygusunu paylaşabilmem” dedi.
Sergio Díaz Ruiz tarafından Cassinified Pluto
Sergio Diaz Ruiz, başvurusu için “Carte de la Lune “dan ilham aldı. Cassini sondasına adını veren on yedinci yüzyıl İtalyan astronomu Jean-Dominique Cassini’nin Ay tasviri. Díaz Ruiz görüntüsüyle “Cassini bu uzak yeni dünyayı kendi gözleriyle görebilseydi ne olurdu?” sorusuna yanıt vermeye çalıştığını söylüyor. Díaz Ruiz, Plüton’un New Horizons sondası tarafından sağlanan görüntülerini kullandı ve Cassini’nin Carte de la Luneve gravür dokularını taklit edecek şekilde geliştirilmiştir. Díaz Ruiz, Utrecht Üniversitesi Kütüphanesi tarafından sağlanan Cassini’nin eserindeki renk paletini kendi görüntüsüne uygulayacak kadar ileri gitmiştir.
Lorenzo Ranieri Tenti tarafından Zümrüt Kökler
İzlanda’nın meşhur Vestrahorn Dağı, Stokksnes yarımadasındaki bir plajın dalgalı siyah kumları arasından yükseliyor ve dağın ötesindeki gökyüzünde yanan auroranın altında yeşiller ve soluk sarılar içinde parlıyor. Lorenzo Ranieri Tenti, odağı dağa ve ön plana çekmek için istiflediği dikey panoramik fotoğrafında Vestrahorn’un sağında yükselen ayı yakalamış. “Yükselen ay kumdaki dalgalanmaları altın gibi parlatırken ‘Yeşil Leydi’nin onu yeşille aydınlatmasını seviyorum” dedi.
