Patlayan bir yıldızın saçtığı ışık fizik kurallarını zorluyor, yeni keşfedilen ASASSN-15lh güneşten yaklaşık olarak 570 milyar kat daha parlak.
Gökbilimcilerin yeni keşfettiği süpernova ASASSN-15lh ismini, Ohio Üniversitesi önderliğinde yürütülen ASAS-SN projesinden aldı. ( All-Sky Automated Survey for SuperNovae, assassin diye okunuyor, türkçesi: Tüm-Gökyüzü Otomatik SüperNova Araştırmaları). Türkiye’de ise süpernovanın ismi, haber ajansının yaptığı bir yazım hatası yüzünden ASASSN-151lh olarak kayıtlara geçti (ASASSN-151lh değil ASASSN-15lh olması gerekir, 15 rakamı, keşif yılı olan 2015’ten geliyor).
3.8 milyar ışık yılı uzakta güneşin yüzmilyarlarca katı enerjiyi saçan sıcak gaz topunu gökbilimciler heyecan ile gözlemlediler. İlk önce “magnetar” adı verilen çok nadir bir yıldız türü olduğunu düşünüldü ama daha sonra fizik kurallarını zorlayacak derecede enerji saçması bilim adamlarını bir süpernova olduğuna ikna etti.
Diğer üniversiteler ile de işbirliği yapan ASAS-SN ekibi bugüne kadar 250 den fazla süpernova keşfetti, bu yeni bulunan ASASSN-15lh diğer süpernovalardan 200 kat daha güçlü, güneşten 570 milyar kat daha parlak ve aynı zamanda Samanyolu galaksimizdeki tüm yıldızların toplamından 20 kat daha parlak olması sebebi ile yeni bir rekor kırdı.
Ohio Üniversitesi profesörlerinden Krzysztof Stanek “Bu nasıl mümkün olabilir diye sormamız gerekir” dedi ve ekledi: “o parlaklığı verebilmesi için çok enerjiye ihtiyacı var, o enerji de bir yerden gelmek zorunda…”. Peking Üniversitesi’nden Subo Dong ise “dürüstçe söylemek gerekir ki ASASSN-15lh’nin enerji kaynağının ne olabileceğini bilmiyoruz” dedi.
Profesör Todd Thompson ise süpernovanın nadir görülen milisaniye magnetar denen yıldızdan oluşmuş olabileceğini ama o kadar parlak olabilmesi için de, çok yoğun bir yapıya sahip olup, çok güçlü bir manyetik alan ile saniyede en az 1000 kere dönüp, dönüş enerjisini tümünü de tam verimli şekilde ışığa dönüştürüyor olması gerektiğini söyledi.
Araştırma ekibi bu son keşfin, projeyi daha da ileri götüreceğine, sisteme eklenecek yeni bir teleskobun gözlem alanını iki kat arttıracağını söyleyedi. Stanek, “diğer benzeri projelere göre düşük maliyetli sayılabilecek ASAS-SN sistemine bugüne kadar 1 milyon dolar harcayarak eşsiz bir keşif sistemi geliştirdik, yeni keşiflerin devamı gelecek” dedi.
